کم شنوایی مادرزادی نوع خاصی از بیماری‌های مزمن به وجود آمده در دوران قبل از تولد است. نقص‌های ژنتیکی در دوران جنینی عامل اصلی این بیماری هستند. بدشکلی استخوان‌های جمجمه و گوش، عفونت‌های مادرزادی، عدم رشد نامناسب مژک‌ها و مجراهای شنوایی از جمله این نقایص مادرزادی هستند. در ادامه این مقاله پس از بررسی جامع علل کم شنوایی مادرزادی، به بررسی راه‌های درمان کم شنوایی مادرزادی خواهیم پرداخت، لذا جهت کسب آگاهی بیشتر ادامه این مقاله را از دست ندهید.
انواع دسته‌بندی‌های کم شنوایی مادرزادی
تحقیقات انجام‌گرفته در سالیان گذشته در مورد کم شنوایی مادرزادی، باعث شد که طبقه‌بندی‌های مختلفی برای علت بروز کم شنوایی مادرزادی مطرح شود. آشنایی با این تقسیم‌بندی‌ها به ما در اتخاذ تدابیر درمان کم شنوایی مادرزادی کمک فراوانی خواهد کرد. در ادامه به دو مدل از دسته‌بندی‌های کم شنوایی مادرزادی اشاره خواهیم کرد.
بر اساس محل وقوع ضایعه
در یک تقسیم‌بندی، کم شنوایی را بر اساس محل وقوع ضایعه می‌توان دسته بندی کرد. جهت سادگی مطلب، این‌گونه می‌توان گفت که در این تقسیم‌بندی علت کم شنوایی را به دو ناحیه کلی طبقه بندی می‌کنند.
- ناحیه اول، قبل از تولید پیام عصبی شنوایی است. از بدخیمی‌های این ناحیه می‌توان به بدشکلی‌های مجرای گوش، انسداد مجرای شنوایی به دلیل عفونت‌ها و ناهنجاری در مژک‌های تولیدکننده پیام عصبی شنوایی نام برد.
- ناحیه دوم نیز بعد از تولید پیام عصبی شنوایی است. در این قسمت فقط عصب‌های شنوایی را داریم که اختلالات مربوط به آنها را با عنوان طیف نوروپاتی شنوایی می‌شناسند.
برحسب شدت و وخامت اوضاع
در این دسته‌بندی، کم شنوایی مادرزادی برحسب شدت و وخامت اوضاع، به سه گروه خفیف، متوسط و شدید تقسیم‌بندی می‌شوند. معمولاً ناشنوایی از حد خفیف شروع می شود و به‌مرور به حالات شدید می‌رسد. آنچه مهم است این است که هر چه زودتر غربالگری و تشخیص و درمان کم شنوایی مادرزادی انجام شود، عوارض حاصله کمتر و امید به بهبودی کامل بیشتر خواهد بود.
علل کم شنوایی مادرزادی
علل کم شنوایی مادرزادی
دلایل بسیار زیادی برای بررسی علل کم شنوایی مادرزادی وجود دارند. در برخی موارد، یافتن علت کم شنوایی فرزند، از آن بار گناهی که والدین دارند، می‌تواند بکاهد. تشخیص علل کم شنوایی مادرزادی همچنین ارزش تنظیم خانواده جهت تخمین خطر بروز کم شنوایی در کودکان آینده را نیز دارد. همچنین باعث اتخاذ گزینه درمانی مناسب می‌شود. عوامل مختلفی در ایجاد کم شنوایی مادرزادی دخیل هستند. این عوامل در ادامه آمده‌اند.
- عوامل ژنتیکی از علل کم شنوایی مادرزادی هستند که به دو مدل سندرمی و غیر سندرمی تقسیم می‌شوند که نوع سندرمی به این معناست که کم شنوایی مادرزادی فقط یکی از مجموعه نقایص ژنتیکی نوزاد است. درحالی که در مدل غیر سندرمی، فقط مشکل ما کم شنوایی مادرزادی است و مشکل ژنتیکی دیگری در نوزاد دیده نمی‌شود.
- نوعی دیگر از علل کم شنوایی مادرزادی، عوامل اکتسابی از محیط نام دارد. از مهم‌ترین عوامل اکتسابی از محیط، میکروارگانیسم‌هایی هستند که باعث عفونت‌های مادرزادی شده‌اند. از جمله این میکروارگانیسم‌ها می‌توان سیتومگالوویروس، ویروس هرپس سیمپلکس، سرخجه، انگل توکسوپلاسما گوندی و باکتری ترپونما پالیدوم را نام برد.
درباره سایر علل کم شنوایی مادرزادی می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.
- زردی شدید پس از تولد
- دیابت دوران بارداری
- صدمات فیزیکی هنگام تولد
- وزن کم و غیراستاندارد هنگام تولد
- پره اکلامپسی یا فشارخون بالا در دوران بارداری
- استفاده مادر از داروهایی که منع مصرف در دوران بارداری دارند.
- مصرف مشروبات الکلی و دخانیات توسط مادر در دوران بارداری
درمان کم شنوایی مادرزادی
درمان کم شنوایی مادرزادی
برای درمان کم شنوایی مادرزادی، روش‌های مختلفی بسته به عامل ایجادکننده آن وجود دارند. به‌طورکلی می‌توان درمان کم شنوایی‌های مادرزادی را به دو نوع درمان جراحی و درمان غیر جراحی تقسیم‌بندی کرد.
درمان جراحی کم شنوایی مادرزادی
درمان جراحی کم شنوایی مادرزادی برای مواقعی است که نوزاد از ناهنجاری‌های مجرایی گوش خارجی، پرده صماخ و یا استخوانچه‌های داخلی گوش رنج می‌برد. این روش درمانی اغلب برای اصلاح این ناهنجاری‌ها نتایج امیدوارکننده‌ای را داشته است.
درمان غیر جراحی کم شنوایی مادرزادی
در صورتی که نا هنجاری‌ها به دلایلی غیر از موارد بالا باشند، پیشنهاد پزشکان، درمان‌های غیر جراحی است که شامل درمان دارویی و وسایل کمکی جهت بازیابی شنوایی است. این روش‌های درمان کم شنوایی مادرزادی در ادامه به‌تفصیل بیان شدند.
درمان دارویی
در مواردی که علت کم شنوایی مادرزادی سیتومگالوویروس است، داروهای ضدویروس مانند گان سیکلویر وریدی و والگانسیکلویر خوراکی توسط پزشک تجویز می‌شوند. مشاهدات بالینی نشان داده‌اند که مصرف شش‌ماهه این داروها تأثیر مثبتی در درمان عوارض کم شنوایی مادرزادی ناشی از سیتومگالوویروس داشته است.
بازیابی شنوایی به کمک ابزارهای تقویت صوت
در صورتی که به هر دلیلی درمان عامل ایجادکننده کم شنوایی مادرزادی میسر نباشد، می‌توانیم از ابزارهای تقویت‌کننده صدا که به‌صورت قابل کاشت و یا غیر قابل کاشت هستند، استفاده نماییم.
استفاده از سمعک معمولی
سمعک‌های معمولی از روش‌های توان‌بخشی شنوایی در درمان کم شنوایی مادرزادی به شمار می‌روند. این دستگاه در مواردی که درمان به روش‌های دیگر امکان‌پذیر نباشد، درمان اصلی کم شنوایی محسوب می شود. عموم سمعک‌ها به‌صورت دیجیتالی و قابل‌برنامه‌ریزی هستند؛ بنابراین می‌توان آنها را با توجه به وضعیت شنوایی بیمار تنظیم کرد. استفاده از سمعک در کودکان کم شنوا، بسیار رایج است. زیرا به‌عنوان یک مداخله زودهنگام برای مدیریت کم شنوایی شناخته شده است.
کاشت حلزون برای بیماران مبتلا به کم شنوایی
محدودیت‌های استفاده از سمعک به خصوص در کم شنوایی‌های شدید، باعث شده تا دستگاه‌های توان‌بخشی شنوایی کاشتنی اقبال ویژه‌ای یابند. یکی از این روش‌ها کاشت حلزون گوش است. حلزون‌های شنوایی برای انواع درجه‌های شنوایی از خفیف تا شدید کاربرد دارد. حلزون شنوایی قابلیت استفاده برای درمان کم شنوایی مادرزادی یک‌طرفه و یا دوطرفه هستند.
سمعک‌های استخوانی
کاشت حلزون شنوایی در کنار تمام مزایایی که دارد، یک ایراد اساسی و بنیادی دارد. آن هم اینکه این دستگاه توانایی تشخیص دوری یا نزدیکی منبع تولید صدا را برای فرد ایجاد نمی‌کند. این کمبود باعث شد که روش‌‌هایی جایگزین معرفی شوند. یکی از این روش‌ها استفاده از سمعک استخوانی است. این سمعک برخلاف سمعک‌های معمولی که کارشان تقویت امواج صوتی وارد شده به کانال شنوایی است، با تقویت ارتعاشات صوتی از طریق هدایت استخوانی باعث تقویت شنوایی می شود. البته نکته‌ای که وجود دارد این است که نصب این دستگاه برخلاف مدل‌های قبلی نیازمند عمل جراحی است.
جمع‌بندی
در مقاله فوق به بررسی علل کم شنوایی مادرزادی و پس از آن به بررسی راه‌های درمان آن پرداختیم. در صورتی که کم شنوایی مادرزادی درمان نشود، پس از مدت‌زمان کوتاهی کودک در برقراری ارتباط با اطرافیان با مشکل مواجه خواهد شد. نکته مهم این است که مشکل تنها به این مورد ختم نخواهد شد، بلکه انواع مشکلات تحصیلی و شغلی و اجتماعی در آینده گریبان‌گیر فرد خواهد شد؛ لذا درمان کم شنوایی مادرزادی بایستی اولویت بالایی را در کودک مبتلا به آن داشته باشد.
بدون دیدگاه